Józef Czuma, znany również jako Józef Gaweł czy Zygmunt Krokowski, był postacią o niezwykłej historii. Urodził się 6 lutego 1915 roku w Niepołomicach, natomiast zmarł, prawdopodobnie, 19 lipca 1944 roku w Warszawie.
Był porucznikiem Wojska Polskiego oraz cichociemnym – żołnierzem, który przeszedł szkolenie w Anglii, aby walczyć w okupowanej Polsce. Ciche ciemne, jako jedni z najlepszych żołnierzy, byli wysyłani na szczególnie niebezpieczne misje. W ramach swojej służby, Czuma był również oficerem Kedywu, czyli Krajowego Dywersyjnego Wojskowego Związku, odpowiedzialnego za akcje sabotażowe przeciwko niemieckiemu okupantowi.
Na nieszczęście, jego życie zakończyło się tragicznie, ponieważ został zamordowany przez hitlerowców, co stanowi dowód na wielkie poświęcenie i odwagę, jakie cechowały jego działalność w czasie II wojny światowej.
Życiorys
Józef Czuma był synem Józefa oraz Marii z domu Terczyńska, a także bliskim krewnym Ignacego Czumy. Po ukończeniu gimnazjum w Bochni, zawarł egzamin dojrzałości w 1934 roku, a następnie kontynuował naukę w szkole podchorążych. Dnia 1 października 1938 roku miał zaszczyt otrzymać promocję oficerską.
W czasie kampanii wrześniowej brał aktywny udział w obronie Lwowa. Po pewnym okresie dostał się do niewoli niemieckiej, jednak zdołał uciec i 4 grudnia 1939 roku przedostał się na Węgry, a stamtąd do Francji i Wielkiej Brytanii. W 1942 roku ukończył kurs z zakresu dywersji i 29 listopada tego samego roku został zaprzysiężony jako cichociemny, a 1 stycznia 1943 roku awansowany do stopnia porucznika.
Józef Czuma został zrzucony do kraju w nocy z 17 na 18 lutego 1943 roku, gdzie podczas lądowania odniósł kontuzję. Po przebytym okresie aklimatyzacji oraz powrocie do zdrowia, przydzielono go do Kedywu Okręgu AK Warszawa, gdzie objął dowództwo własnego oddziału. Na jego czele przeprowadził wiele akcji dywersyjnych i sabotażowych w rejonie Warszawy, Otwocka oraz Celestynowa.
W nocy z 11 na 12 grudnia 1943 roku, jego oddział, działający pod pseudonimem „Skryty”, przeprowadził jedną z akcja dywersyjnych. W wyniku ataku na niemiecki pociąg, w którym znajdowało się 120 żołnierzy Wehrmachtu i zaopatrzenie, zginęło wiele osób, co świadczyło o odwadze oraz determinacji jego drużyny.
Niestety, po pewnym czasie Józef Czuma stał się celem Gestapo, które usilnie go poszukiwało. Został aresztowany 12 lipca 1944 roku w sercu Warszawy. Osadzony w alei Szucha, poniósł tragiczną śmierć, najprawdopodobniej w wyniku morderczego przesłuchania 19 lipca tego samego roku.
Odznaczenia
Po zakończeniu życia, Józef Czuma został uhonorowany Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari o numerze 13653.
Upamiętnienie
Józef Czuma, znany jako „Skryty”, pozostawił po sobie trwały ślad w kulturze i historii Polski. W Celestynowie, jego imię nosi gimnazjum, które upamiętnia jego dziedzictwo.
Na szczególną uwagę zasługuje odsłonięcie tablicy Pamięci w lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie. Wydarzenie to miało miejsce w 1980 roku i honoruje żołnierzy Armii Krajowej, w tym cichociemnych spadochroniarzy, którzy walczyli za wolność Polski z Anglii oraz Włoch. Wśród 110 wymienionych poległych cichociemnych znajduje się także Józef Czuma.
14 października 2015 roku, w Niepołomicach, gdzie Józef uczęszczał do szkoły, odsłonięto kolejną tablicę poświęconą jego pamięci. To wydarzenie znacząco wzbogaciło lokalną historię i przyczyniło się do upamiętnienia bohaterów, takich jak on.
Przypisy
- Józef Czuma - Cichociemny - Cichociemni elita dywersji [online], elitadywersji.org [dostęp 23.04.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Tadeusz Brudnik | Antoni Łukasiewicz (podpułkownik) | Walerian Czuma | Ludwik Nazimek | Beniamin Obstler | Józef WimmerOceń: Józef Czuma