Antoni August Matakiewicz, urodzony 18 września 1873 roku w Niepołomicach, to postać, która w znaczący sposób wpisała się w historię polskiej polityki i prawa. Był on prawnikiem, który angażował się w życie polityczne zarówno w okresie austriackim, jak i w niepodległej Polsce.
W swojej karierze Matakiewicz pełnił funkcję posła do austriackiej Rady Państwa, a także do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Jego działalność polityczna związana była z ruchem katolicko-ludowym oraz sanacyjnym.
Antoni Matakiewicz zmarł 16 września 1937 roku w Nowym Sączu, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które do dziś jest przedmiotem badań i refleksji.
Działalność zawodowa i publiczna
Antoni August Matakiewicz, syn sędziego Antoniego oraz Augusty z Kołodziejów, był osobą o bogatym dziedzictwie rodzinnym. Jego dziadkiem był Antoni Mikołaj, a bratem Maksymilian. Jego edukacja rozpoczęła się w Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, które ukończył w 1891 roku. Trzy lata później, w 1897 roku, uzyskał tytuł doktora praw na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Po zakończeniu studiów rozpoczął pracę w sądownictwie, gdzie piastował szereg istotnych stanowisk. Jako auskultant w Sądzie Krajowym w Krakowie działał w latach 1897–1898, następnie pracował jako adiunkt w Sądzie Powiatowym w Żabnie (1899–1906). W 1907 roku objął urząd sędziego powiatowego w Wojniczu, aby w kolejnych latach pełnić funkcję naczelnika Sądu Powiatowego w Tuchowie (1909–1911).
Matakiewicz był także aktywny w życiu politycznym i społecznym. Został organizatorem gniazd Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz kół Towarzystwa Szkoły Ludowej w Żabnie i Wojniczu. W 1911 roku, jako przedstawiciel Stronnictwa Prawicy Narodowej, kandydował przeciwko Wincentemu Witosowi, zyskując przychylność administracji, co umożliwiło mu zdobycie mandatu jako poseł mniejszości do austriackiej Rady Państwa XII kadencji, gdzie zasiadał od 17 lipca 1911 do 28 października 1918, reprezentując okręg wyborczy nr 42: Radłów-Wojnicz-Zakliczyn-Tarnów-Tuchów. Oprócz uczestnictwa w parlamencie, nie wykazał się on jednak znaczącą aktywnością.
W czasie I wojny światowej angażował się również w działania wojskowe, służąc w 40 pułku piechoty jako porucznik i komendant odcinka obrony linii kolejowej Biała-Ciężkowice w latach 1914-1916. Następnie, pełnił funkcję komendanta dworca w Lublinie oraz służył w komendzie żandarmerii w Lwowie. Jego wojskowa kariera obejmowała także szereg innych ról, w tym referenta handlowego w dowództwie XIX Korpusu oraz sędziego śledczego przy Sądzie Wojskowym.
Po roku 1917 Matakiewicz opuścił Stronnictwo Prawicy Narodowej, wstępując do Związku Katolicko-Społecznego Jana Potoczka, będącego pod patronatem biskupa tarnowskiego Leona Wałegi. W wyborach do Sejmu Ustawodawczego w styczniu 1919 roku został posłem z okręgu nr 42: Tarnów-Brzesko-Bochnia-Dąbrowa jako lider listy nr 2 Polskiego Związku Katolicko-Narodowego. Jako prezes Klubu Katolicko-Ludowego pełnił ważną rolę w polskim parlamencie. W listopadzie 1922 roku po raz trzeci zdobył mandat poselski, reprezentując w Sejmie delegację Polskiego Centrum.
W obliczu zamachu majowego Matakiewicz opowiedział się za sanacją. W 1928 roku był jednym z założycieli i pierwszym prezesem „Strzelca” w Tuchowie, a po wykluczeniu ze Stronnictwa Katolicko-Ludowego dołączył do Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. W 1930 roku rozpoczął swoją działalność jako wiceprezes Sądu Okręgowego w Krakowie, a po przejściu na emeryturę w 1933 roku pracował jako notariusz w Nowym Sączu.
W 1932 roku został odznaczony przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego Krzyżem Niepodległości za swoje zasługi w walce o niepodległość Polski. Matakiewicz był uhonorowany tytułem honorowego obywatela Wojnicza i Żabna, a jego życie zakończyło się w Nowym Sączu, gdzie został pochowany. Od 1926 roku był mężem Zofii Łazarskiej (1892–1972).
Przypisy
- Sejm RP – Biblioteka Sejmowa – baza elektroniczna Parlamentarzyści – Antoni August Matakiewicz online
- M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249.
- Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920.
- Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Teresa Świło | Ignacy Czuma | Stanisław Ziemba | Barbara Andrejczyn | Emil BobrowskiOceń: Antoni August Matakiewicz