Olbracht, znany również jako Wojciech, to postać, która pozostaje w pamięci historycznej jako królewicz polski oraz książę litewski. Urodził się oraz zmarł 20 września 1527 roku w Niepołomicach. Był on młodszym synem Zygmunta I Starego oraz Bony Sforzy, co czyni go częścią znaczącej dynastii jagiellońskiej.
Olbracht był także ostatnim legalnym dzieckiem, które przyszło na świat w ramach dynastii Jagiellonów, a jego narodziny miały szczególny wpływ na losy jego matki. Po jego przyjściu na świat, królowa Bona nie mogła już mieć więcej potomstwa, co prowadziło ją do wewnętrznych zmagań i obwiniania się o przedwczesny zgon Olbrachta.
Pochodzenie
Olbracht (Wojciech) stanowił drugiego syna, a także szóstym i najmłodszym dzieckiem Zygmunta I Starego, który pełnił funkcję króla Polski oraz wielkiego księcia litewskiego. Jego matką była Bona Sforza, księżniczka Mediolanu i Bari, która była drugą żoną Zygmunta I.
Imiona
Olbracht Jagiellończyk uzyskał swoje imię, które jest spolszczoną wersją imienia Albert. Przypuszcza się, że nadano mu to imię na cześć jego stryja, króla Polski, Jana I Olbrachta, lub też pradziadka, Albrechta II Habsburga. W literaturze często spotyka się dwie formy imienia królewicza – Olbracht oraz Wojciech. Wprowadzenie imienia Wojciech do historiozofii może być efektem syntezowania imion Albertus i Adalbertus w tamtych czasach.
Narodziny i zgon
Historia życia Olbrachta Jagiellończyka zawiera dramatyczne i niezwykle interesujące szczegóły dotyczące zarówno jego narodzin, jak i śmierci. Wydarzenia te zostały szczegółowo opisane przez kronikarza Marcina Bielskiego.
W relacji tej czytamy, że król wraz z królową Boną oraz całym dworem wyruszył z Krakowa do Niepołomic na polowanie. Celem ich wizyty było zaprezentowanie niedźwiedzia, który został przywieziony z Litwy schowany w skrzyni. Kiedy to zwierzę zostało wypuszczone w gaju nad Wisłą, rozpoczęło się polowanie z użyciem wielkich psów. Niedźwiedź, mimo że był stawiany wobec wielu przeszkód, zdołał pokonać przynajmniej sto psów, które go atakowały.
W tłumie znajdowało się także około trzystu chłopów, którzy rzucali oszczepami w kierunku zwierzęcia. W chwili, gdy sytuacja stała się zbyt niebezpieczna, zwierzę zaczęło kierować się w stronę królowej, która w panice cofnęła się. Niestety, koń pod nią potknął się, co doprowadziło do jej upadku i odniesienia obrażeń, a według relacji księdza Bernarda z Biskupic, miała wówczas być w piątym miesiącu ciąży.
W wyniku tego tragicznego incydentu, wkrótce po narodzinach, syn, którego królowa urodziła, zmarł zaledwie po kilku godzinach od momentu narodzin, jeszcze tego samego dnia. Wydarzenie to wskazuje na to, że ciąża była bardziej zaawansowana, niż podano w zapiskach księdza Bernarda, co nadaje dodatkową głębię tej tragedii z życia królewskiego rodu.
Pochówek
Olbracht Jagiellończyk znalazł swój ostatni spoczynek w Niepołomicach. Na życzenie królowej Bony, odbyła się ekshumacja jego ciała, co zakończyło się przeniesieniem zwłok do krypty wawelskiej. Miało to miejsce w roku 1548, w trakcie ceremonii pogrzebowych Zygmunta I.
Przypisy
- Grażyna Borkowska, Dynastia Jagiellonów w Polsce, Warszawa 2011 r., Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 554.
- Leszek Wieliczko, Puszcza Niepołomicka, "Echa Leśne", 11/2005 r. – opis królewskiego polowania, którego skutkiem był przedwczesny poród królowej oraz cytat z kroniki Marcina Bielskiego.
- Marek Janicki, Tabliczki trumienne i epitafia na sarkofagach królewskich (1519-1596), "Studia Waweliana", VIII, 1999 r., s. 155-156.
- Stanisław Grzybowski, Dzieje Polski i Litwy (1506-1648), Kraków 2000 r., s. 47.
- Edward Rudzki, Polskie królowe, t. 1, Warszawa 1990 r., s. 203.
- Małgorzata Duczmal, Jagiellonowie: leksykon biograficzny, Kraków 1997 r., s. 419.
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Wiktor Hoechsman | Józef Watzka | Konstanty Wiszniewski | Józef FiemaOceń: Olbracht Jagiellończyk